Türkiye’de İslamofobi

Tarihsel süreç içerisinde Batı’da ortaya çıkan ve oryantalizm geleneği ile zirveye ulaşan İslam düşmanlığının modern dönemdeki yansıması olan İslamofobi kavramı kısaca “Müslüman karşıtı kültürel ırkçılık” olarak tanımlanmaktadır. Batı’da, özellikle Avrupa özelinde yoğun biçimde tartışılan İslamofobi sorununun sadece Batılı toplumlara özgü bir durum olmadığı açıktır. İslamofobi modernleşme, Batılılaşma ve Aydınlanma ideolojisinin İslam dünyasında neşvünema bulmasıyla Müslüman toplumlarda da gözlemlenir hâle gelmiştir. Özellikle kolonyal tecrübe yaşamış ya da tependen inmeci radikal bir Batılılaşmaya tabi tutulmuş Müslüman ülkelerde de bu sorun yoğun biçimde gözlenmektedir. Batı dünyası dışında kalan Müslüman toplumların modernleşme projelerinde katı laik bir çizgiyi benimsemeleri, kendi toplumları içerisinde de bir öteki inşa etmelerine neden olmuştur. Türkiye’nin de bu ülkelerden biri olduğu görülmektedir.

Türkiye’de son yıllarda din-devlet ilişkilerinin normalleşmesi ekseninde birçok yasağın kalkmasına aracı olan bir siyasi atmosfer bile toplum içerisindeki kimi kesimlerin İslam’a ve Müslümanlara yönelik tutum ve karşıtlıklarını ortadan kaldırmaya yetmemiştir. Birçok alanda dindar insanlara yönelik ayrımcılık yapılmakta ve İslam kültürüne ve dindarlara yönelik çeşitli kalıplar ve ön yargılar sosyal ve siyasal hayatın her alanında hüküm sürmeye devam etmektedir. Bu kapsamda bir ilk olan ve uzman isimlerin katkısıyla hazırlanan bu çalışma, Türkiye’de Müslüman karşıtı İslamofobik söylemleri, tutumları ve davranışları geleneksel medyadan sosyal medyaya, siyasetten eğitime, iş başvurularından karikatür dergilerine kadar uzanan geniş bir alanda incelemektedir.