Arzu ile Kanber Hikayesi (Ciltli)

Arzu ile Kanber Hikâyesi (İnceleme-Gramer-Metin-Çeviri-Dizin-Tıpkıbasım) [Millî Kütüphane 06 Mil Yz A 8618 ve Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi 42 Kon 1882/2 Yazmaları] adlı bu çalışma İslami dönem Türk edebiyatına ait, Osmanlı Türkçesi dil özellikleri taşıyan ve manzum- mensur karışık olarak yazılmış anonim bir halk hikâyesine dayanmaktadır. Hikâyenin tam olarak ne zaman ve nerede ortaya çıktığı bilinmemekle birlikte XVI. yüzyıldan sonra Türkmenler (Oğuzlar) arasında ortaya çıktığı düşünülmektedir. Eserde Arzu ile Kanber arasında geçen duygusal maceralar anlatılmaktadır. Hikâyede olaylar Kanber’in babasının bezirgân ile Harâ’ya doğru gittiklerinde bir gece baskını sonucu öldürülmeleri ve Arzu’nun babasının Kanber’i üvey evlat olarak yanına almasıyla başlar. Bundan sonra gelişen olaylar aşk ve bu aşka yardımcı olan maceralardan oluşur.

Arzu ile Kanber hikâyesi türkülü bir aşk hikâyesidir. Bu hikâyeyi diğer halk hikâyelerinden ayıran en önemli özelliklerinden biri hikâyenin şiir kısımlarının mânilerden oluşmasıdır. Bu durum çok az halk hikâyesinde bu şekildedir: Tahir ile Zühre, Ferhad ile Şirin, Gül ile Sitemkâr, Leyla ve Mecnun’un türküleri de mâni şeklindedir. Arzu ile Kanber hikâyesinde 149 mâni ve 8 divan edebiyatı tarzında olmak üzere toplam 157 şiir vardır.

Arzu ile Kanber hikâyesinin Türk dili ve edebiyatı için en önemli özelliklerinden biri de hikâyede canlı, sade ve akıcı bir halk dilinin kullanılmasıdır. Eserin dilinde halkın konuşma dilini yansıtan çok sayıda arkaik ve ağız özelliği taşıyan kelimeler, deyimler, atasözleri ve devrik cümleler bulunmaktadır. Bu tür eserler üzerinde yapılacak çalışmalar hem Türk kültürünün derinliği hem de Türk dilinin zenginliğini ortaya koymak açısından büyük önem taşımaktadır. Halk hikâyeleri üzerine ülkemizde ve dünyada yapılan çalışmalar daha çok onların folklor yönü üzerinde durmaktadır. Bu çalışmada ise hikâyenin hem folklorik hem de dil özellikleri ayrıntılı bir şekilde işlenmeye çalışılmıştır. Arzu ile Kanber hikâyesi üzerine yapılan bu çalışma altı bölümden oluşmaktadır: İnceleme, Gramer, Metin, Çeviri, Dizin ve Tıpkıbasım.