Avrupa’nın Kıskacında Abdülhamit

Bu memlekette Abdülhamit'in seveni de çoktur, yereni de. Bir kesim,her türlü musibetin kaynağı olduğunu düşünür; imparatorluğunçöküşü ve hatta geri kalmışlığımızın vebali ondan bilinir. Muhipleriise, ‘Ulu Hakan'ın her şeyini mükemmel ve de kusursuz bulur. İkikesimin bu farklı değerlendirmelerinin tek bir hedefi vardır; İttihatçılar'Yerenlerin amacı İttihatçıları aklamaktır. Sevenleri ise, tüm sorumluluğuİttihatçılara yüklemenin bir taktiği olarak, yüceltirler de yüceltirlerAbdülhamit'i. Yabancıların derdi ise başkadır: Osmanlı İmparatorluğuüzerindeki emellerini gizlemek, çevirdikleri türlü entrikayı örtbas etmekiçin yüklenirler de yüklenirler ‘Kızıl Sultan'a. Özetle, herkes meşrebinegöre değerlendirir Abdülhamit'i' Suçu başkasında arama tutkusu, nesnelbakışlara imkân vermediği gibi, yapılan değerlendirmeleri de sakatlar.

Bu çalışma, hükümranlık sürdüğü tarihî dönemdeki siyasi koşullarınçerçevelediği nesnel, gerçek bir Abdülhamit portresi çizme iddiasınıtaşımaktadır. Titiz araştırmacılığını yayımladığı çok sayıda kitabıyla tescileden Orhan Koloğlu'nun eseri, tarihî yanlışlıkları ve yanlış anlamalarıdüzeltmekle kalmayacak, toplumsal davranışlarımızın birçoğunu,bugün bile hükmünü sürdüren ‘Devlet elden gidiyor!..' travmasını borçluolduğumuz bir tarihî dönemi aydınlatacak; İttihatçıları, Kemalistleri' vede demokrasi tarihimizi daha iyi anlamımızı sağlayacak.