Cephe ve Esaret Hatıraları

Son bir asırda 12 yıl süren bir savaşlar zinciri yaşadığımız malumdur. 1991'de Tırablusgarp savaşı ile başlayan bu savaşlar zinciri 1912'de Birinci Balkan 1913'te İkinci Balkan 1914-18'de Birinci Dünya savaşlarıyla devam etmiş ve ancak 1919-1922'de Kurtuluş (İstiklal) savaşıyla son bulmuştur. Her savaşta olduğu gibi bu savaşlarda da galibiyetler zaferler kazanılmış kahramanlıklar gösterilmiş şehitlik mertebesine erişilmiş tutsak düşülmüştür. 12 sene süren bu savaşlar zincirinden yazılı kaynaklara intikal etmiş bazı hatıraları bir araya getirmenin uygun olacağını düşündük. İlkin Türk subayları ve yerli halkın başarılı bir iş birliği gerçekleştirdiği Tırablusgarp'a ait intibaları Tırablusgarp Cephesi Hatıraları adıyla bir araya getirdik (Bilge Oğuz 2009 168 s.).

Bu kitapta ise Doğu Anadolu-Sarıkamış İran-Irak Filistin-Suriye-Sina ve Batı Tırakya cephelerine ait hatıralara yer verilmiştir. Batı Tırakya'da mücadele eden ilk Türk komitacısı Fuat Balkan'ın hatıraları bilhassa önemli ve ders vericidir. Rusya Sibirya Türkistan Çin Hindistan Mısır'da geçirilen tutsaklık hayatı da kitaba eklenmiştir (Çanakkale'deki Türk mucizesi için ayrı bir kitap hazırlanmıştır). Anılarda Türk askerinin vatanı uğruna nelere katlandığı canını nasıl hiçe saydığı ne göz yaşartıcı davranışlarda bulunduğu ibretle görülecektir. Bize bu vatanı miras bırakanlara ne kadar minnet duysak azdır. Nur içinde yatsınlar. Anılar o devrin yaşayışına ışık tuttuğu gibi coğrafi ve tarihî bakımdan da kıymet ifade etmektedir.