Medhal-i Kava'id

Medhal-i Kava’id, Ahmet Cevdet Paşa’nın yazdığı Türkiye Türkçesinin ilk dilbilgisi kitabı olarak kabul edilen Kava’id-i Osmaniyye’nin özeti olarak hazırlanmış, bir ortaokul ders kitabıdır. Bu sebeple ele alınan konular Kava’id-i Osmaniyye’den daha sade ve ayrıntılardan arındırılmış olarak incelenmektedir. Kava’id-i Osmaniyye’de ayrı birer alt bölüm halinde ele alınan Arapça, Farsça gramer unsurları, Medhal-i Kava’id’de Türkçe unsurların arasında daha kısa olarak işlenmektedir. Ahmet Cevdet Paşa’nın 1851 yılında birbiri ardına yayımladığı bu eserlerden Kava’id-i Osmaniyye daha önce Türk Dil Kurumu’nun Türkiye Türkçesi ve Tarihi Devirler Yazı Dilleri Gramerleri Projesi çerçevesinde yayımlanmıştır. Medhal-i Kava’id, Ahmet Cevdet Paşa’nın yayına hazırlanan ikinci eseri olduğu için bu eser daha önceki çalışmayla balantılı olarak düşünülmüş ve Giriş bölümünde Ahmet Cevdet Paşa’nın hayatı, ana çizgileriyle ele alınmış, eserlerinin de sadece ismi zikredilmiştir. Metin bölümünde, Medhal-i Kava’id’in birinci baskısı ele alınarak hazırlanan metni okurlara sunulmuştur. Akabinde, metinde geçen dil bilgisi terimlerinin dizini ile metinde yer alıp da Türkçe Sözlük’te yer almayan kelimelerin sözlüğü yer almaktadır. Kitabın son bölümünde ise Medhal-i Kava’id’in tıpkıbasımı yer almaktadır.