Sancı Kültür Sanat Edebiyat Dergisi Sayı: 23 Temmuz-Ağustos 2023

İnsanlık tarihi, devrimler, atılımlar, yer yer de krizler tarihidir. Her teknolojik buluş yahut toplumsal değişim içeren hamle, yeni bir insan tipi yaratmıştır. Bu kimi zaman insanlığın hizmetine olmuşken çoğu kere aleyhine, başka bir deyişle iktidarların çıkarları doğrultusunda şekil almıştır.
Tarım Devrimi insanın beslenme alışkanlığını değiştirdiği gibi, onu özel mülkiyetin keşfine, sınırlarını korumasına hatta ve hatta kent devletlerin kurulmasına kadar itmiştir örneğin. Bu insanlık tarihi için önemli bir atılımdır ve beraberinde kendi yeni insanını yaratmıştır. Bu yeni insan toprağın değerini keşfetmiş, artı ürün yetiştirmiş ve kendi içerisinde kast sistemi kurarak bunu marifet saymıştır.
İnsan her teknolojik hamlesinde, doğaya hükmettiğini düşünürken kendisini de esaret altına almayı bilmiştir. İnternet, akıllı telefonlar, kredi kartları hayatı kolaylaştırmaktadır. Bir yandan da insanı özel hayatı olmayan, izlenen, kamuya açık bir varlığa dönüştürmektedir. Makineleşme insanı fiziken yormamaktadır ama onu işsiz, geleceği belirsiz, nüfus fazlası bir ‘yeni insana’ dönüştürmektedir.
Son dönem yapay zekâ çalışmalarını ele alacak olursak, artık sadece mavi yakalılar değil, onu üreten beyaz yakalı mühendisler de ‘topun ağzında’. Yapay zekâ fiilen bir iş yapmanın ötesinde, bilginin üretimi konusunda da hayatımıza girmiş durumda. Ürettiği şeyler bilimle de sınırlı değil… Haiku yazan yapay zekâ robotlardan, şiir yazanlara, belli kodlamalar sonrasında kendi ‘orijinal’ resmini çizenlere kadar envai çeşitten bahsedebiliriz. 
Yapay zekânın hayatımıza girmesiyle beraber çıkacak etik sorunlar nelerdir? İnsanlığı ve özelde üretici sınıfı nasıl etkileyecektir? Sanat kavramımızı ve sanatçıyı atıl duruma mı düşürecek yoksa bunlara katkı mı sağlayacaktır? Birçok kuramcı ve romancının işlediği üzere yeni bir insan tipi, uç bir örnekle yeni bir inanç dünyası mı yaratacaktır?
Bütün bu sorulara cevaplar aradığımız “Yapay Zekâ ve Yeni İnsanın İnşası”  dosya konulu 23. sayımızı değerli okurlarımızın ilgisine sunuyoruz…