Türk Özel Hukuku Cilt 2 Kişiler Hukuku (Ciltli)

Yirmiikinci basıya önsöz V

Onyedinci basıya önsöz     VI

Onaltıncı basıya önsöz      VII

Kısaltmalar cetveli              XXV

Bibliyografya       XXVII

BİRİNCİ KISIM
GERÇEK KİŞİLER

GİRİŞ VE GENEL BİLGİLER 5
Kişiler Hukukunun konusu  5
Kişi ve kişilik kavramı  5
Kişi kavramı ve türleri  5
Kişi kavramı  5
Kişilerin türleri  7
Gerçek kişiler  7
Tüzel kişiler 8
Kişilik kavramı  8
Kişiler Hukukunun Medenî Kanundaki yeri ve sistematiği           9
Kişiler Hukukunun temel ilkeleri 11
Eşitlik ilkesi  11
Özgürlük ilkesi 13
Kişiliğe saygı ve kişiliğin korunması 13
BİRİNCİ BÖLÜM

KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI VE SONA ERMESİ

KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI 17
Tam doğum 17
Sağ doğum  17
Kişiliğin kazanılması için, doğan çocuğun insan biçiminde olması gerekir mi? 19
Doğumun ispatı 20
Ceninin durumu 20
Henüz ana rahmine düşmemiş olanların durumu 22
KİŞİLİĞİN SONA ERMESİ 23
Genel olarak 23
Ölüm  23
Ölümün saptanması  23
 

Biyolojik ölüm 23
Beyinsel ölüm 24
Ölümün ispatı 26
İspat yükü  26
İspat araçları 26
Kişisel durum (şahsî hâl) kütükleri                26
Karineler 26
Ölüm karinesi  26
Birlikte ölüm karinesi  28
Cesedin durumu 28
Gaiplik (kişiliğin hakim kararı ile sona ermesi)  30
Genel olarak 30
Gaiplik kararının şartları  30
Maddî şartlar 30
Ölüm tehlikesi  31
Uzun süreden beri haber alınamama  31
Süre  32
Yargılama usulü 32
Gaiplik kararı alabilmek için mahkemeye başvurmaya yetkili kişiler 32
Gaiplik kararı vermeye yetkili mahkeme 33
İlân 33
İlânın sonuçları 33
Gaiplik kararının sonuçları  34
İKİNCİ BÖLÜM

KİŞİNİN EHLİYETLERİ

HAK EHLİYETİ 39
Hak ehliyeti kavramı  39
Hak ehliyetinin temel ilkeleri 39
Genellik 39
Eşitlik 40
Hak ehliyetine getirilen farklılıklar 40
Hak ehliyetine kanun tarafından getirilen farklılıklar 41
Evlenme 41
Evlât edinme 41
Vasiyetname ve miras sözleşmesi yapma 41
Kefil olma, vakıf kurma, önemli bağışlamada bulunma 42
Vasi olabilme 42
Din seçme 42
Evlenme yasağı  42
Kocasının soyadını taşıma zorunluluğu 42
Evlilik içinde doğan çocuğun babanın soyadını taşıması 43
Velayet ve vesayetten doğan farklar 44
Mirasçılıktan doğan farklar 44
Şeref ve haysiyetsizlikten doğan farklar 45
Akıl hastalığı 45
Yabancılık 45
Dernek kurabilme ve derneğe üye         olabilme 45
Hâkim tarafından farklılık yaratılması 46
FİİL EHLİYETİ 47
Kavram 47
Hak ehliyetinden farkı 48
Fiil ehliyetinin türleri  50
Hukukî işlem ehliyeti 50
Hukuka aykırı fiillerden sorumlu olma 52
Fiil ehliyetinin şartları 52
Erginlik 52
Kavram 52
Erginliğin türleri 53
Yasal erginlik  53
Evlenmeyle kazanılan erginlik               53
Ergin kılınma (hâkim kararıyla kazanılan erginlik, kazai rüşt)  55
Onbeş yaşın tamamlanması  55
Küçüğün isteği 55
Yasal temsilcinin katılması 55
Küçüğün çıkarlarının gözetilmesi .. 56
Kararın ilânı 57
Ayırt etme gücü (temyiz kudreti) 57
Kavram 57
Ayırt etme gücünü ortadan kaldıran haller  58
Yaş küçüklüğü 58
Akıl hastalığı  59
Akıl zayıflığı  59
Sarhoşluk 59
Diğer sebepler  60
Ayırt etme gücünün nisbiliği  60
Ayırt etme gücünün karine    oluşu      61
Kısıtlı olmama  62
FİİL EHLİYETİ YÖNÜNDEN KİŞİLERİN          AYIRIMI              65
Giriş 65
Ehliyetliler 65
Genel kural 65
Yasal danışman atanmasının fiil ehliyetine etkisi 65
Oy (katılma) danışmanlığı 67
Yönetim (idare) müşavirliği  67
Karma yasal danışmanlık 68
Tam ehliyetsizler 69
Genel bilgi  69
İşlem ehliyetsizliği 69
Ana kural 69
İstisnalar 71
Hukukî işlem dışı haller  71
Dürüstlük kuralından doğan istisna 72
Evlenme 74
Ölüme bağlı tasarruflar 74
Tam ehliyetsizlerin haksız fiil sorumluluğu 75
Ana kural 75
İstisnalar 75
Kusursuz sorumluluk halleri     75
Hakkaniyet sorumluluğu          75
Ayırt etme gücünün geçici olarak kaybından sorumluluk 76
Sebepsiz zenginleşme  77
Tam ehliyetsizlerin temsili 78
Ana kural  78
Ana kuralın istisnaları: Yasak işlemler 78
Özel olarak kişiye sıkı sıkıya bağlı haklar  78
Sınırlı ehliyetsizler  84
Genel olarak 84
Ana kural: Sınırlı ehliyetsizin yapacağı işleme yasal temsilcinin katılması zorunluluğu  85
Genel olarak 85
Yasal temsilcinin rızasını açıklaması 86
Rızayı gösterecek kişi 86
Rızanın açıklanmasının özellikleri 87
İşlemin geçersiz olmasının sonuçları  90
Üçüncü kişinin iyiniyetinin etkisi  91
Ana kuralın istisnası: Sınırlı ehliyetsizin tek başına yapabileceği işlemler  91
Karşılıksız kazandırmalar 91
Kişiye sıkı sıkıya bağlı haklar 93
Sınırlı ehliyetsizin temsilci olarak işlem yapması 94
Sınırlı ehliyetsizin hukuka aykırı fiillerden sorumluluğu  94
Ehliyetin genişletildiği haller 95
Yasak işlemler 95
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

KİŞİLİK HAKKI

KİŞİLİK HAKKI-KİŞİNİN KORUNMAYA DEĞER VARLIKLARI VE Kİ­
ŞİNİN KORUNMASI   99

Genel bilgiler ve tanım 99
Genel bilgiler  99
Tanım 99
Kişinin hakkının İsviçre/Türk Hukukunda düzenleniş biçimi 100
Kişilik hakkının nitelikleri  103
Kişisel varlıkların başlıcaları 104
Hayat, sağlık ve vücut tamlığı       104
Genel olarak 104
Tıbbî müdahaleler 106
Organ ve doku aktarması 113
Genel olarak  113
Yaşayan kişilerden organ(ve doku) nakli  114
Cesetten organ nakli  118
. Cinsî hayat ve üreme fonksiyonuna               müdahaleler          120
. Cinsiyet değişiklikleri         122
Kişinin şeref ve haysiyeti 130
Genel olarak 130
Şeref ve haysiyetin ihlali 131
Şeref ve haysiyete müdahale ve            basın       132
Kişinin hayat alanı  137
Genel olarak 137
Kişinin hayat alanları 138
Kamuya açık alan 138
Özel alan  138
Gizlilik alanı 138
Kişinin hayatının özel ve gizlilik alanına müdahaleler ... 139
Ana kural 139
Kişinin özel ya da gizlilik alanına müdahalenin hukuka uygunluk şartları  141
Kişinin resmi üzerindeki hakkı  142
Genel olarak  142
Kişinin resminin yayınlanmasının hukuka uygun olduğu hâller  143
Kişinin, meslek, sanat ve ticaret hayatında (kişiliğin) korunması  144
Kişiliğin korunması 148
Genel olarak 148
Kişiliğin hukuki işlem sonucu olan tecavüzlere karşı korunması 148
Ana kural  149
Hak ehliyeti yönünden  149
Fiil ehliyeti yönünden 150
Özgürlükler yönünden 150
Ana kuralın istisnası  151
Kişinin sözleşme dışı saldırılara karşı korunması 152
Genel olarak 152
İlke: Tecavüzün hukuka aykırı olması 152
Hukuka aykırılığı gideren haller (hukuka uygunluk sebepleri) 153
Kişiliğine müdahale edilenin (kişilik hakkı zedelenenin) rızası 153
(Daha) Üstün özel yarar  153
Üstün kamu yararı  155
Kanunun verdiği yetki 155
Kişiliğe tecavüz halinde tanınan davalar 155
Durdurma davası 156
Önleme davası  157
Hukuka aykırılığın tespiti davası  158
Vekâletsiz iş görmeden kaynaklanan dava  159
Maddî tazminat davası 161
Manevî tazminat davası  162
Genel açıklamalar 162
Manevî tazminat hakkının hayatta devri ve mirasçılara intikali 165
Kişiliği koruyan davalarda yetkili mahkeme  166
Özel olarak cevap ve düzeltme hakkı  167
KİŞİLERİN ADI 169
Tanım ve genel bilgiler  169
Adın türleri 169
Kullanılması zorunlu olan haklar 169
Özad 169
Soyadı  170
Kullanılması zorunlu olmayan adlar 170
Müstear ad  170
Lakap  171
Adın görevleri  171
Belirtme  171
Ayırma yoluyla 171
Bağlama yoluyla 171
Nitelendirme yoluyla  171
Düzen sağlama 171
Birlik yaratma  172
Adın kazanılması 172
Özadın kazanılması 172
Soyadının kazanılması  173
Soybağı yoluyla 173
Ana ve babası evli olan çocuklar 173
Anası babası evli olmayan çocuklar 174
Evlat edinme yoluyla 176
Evlenme yoluyla 177
İdari yolla 179
Müstear adın kazanılması 179
Lakabın kazanılması  179
Adın korunması 179
Genel olarak 179
Adın korunduğu haller 180
Adın kullanılmasının çekişmeli olması 180
Adın haksız kullanılması 180
Adı koruyan davalar 181
Adın kullanılmasının çekişmeli olması halinde açılacak dava 181
Adın haksız kullanılması halinde açılacak davalar 181
Durdurma davası  181
Önleme davası 181
Maddî tazminat davası  181
Manevî tazminat davası 182
Adın değiştirilmesi 182
Ana kural: Adın değişmezliği  182
Adın değiştirilmesine imkân veren haklı sebepler 182
Kişisel sebepler 183
Aile ilişkilerinden doğan sebepler 183
Ticarî faaliyete ilişkin sebepler 183
Diğer sebepler 183
Adın değiştirilmesinde usul  184
Y etkili ve görevli mahkeme 184
Davacı 184
Davaya katılacak kişiler 184
Kayıt  185
Adın değiştirilmesine itiraz 185
Adın değiştirilmesinin sonuçları 185
Nüfus Hizmetleri Kanunu Geçici m. 8 düzenlemesi 185
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

KİŞİNİN DİĞER KİŞİLERLE VE YERLE İLİŞKİSİ

(Hısımlık ve İkametgâh)

HISIMLIK 189
Hısımlık kavramı ve türleri      189
Kavram 189
Türleri  189
Kan hısımlığı 189
Tanım 189
Kan hısımlığının türleri 189
Üstsoy-altsoy hısımlığı  189
Yansoy hısımlığı 190
Kan hısımlığının derecesi 191
Kan hısımlığının önemi 191
Kayın hısımlığı 192
Genel açıklama  192
Kayın hısımlığının kurulması 192
Kayın hısımlığının türleri 193
Kayın hısımlığının derecesi  193
Kayın hısımlığının önemi 194
Evlât edinmeden doğan hısımlık  194
YERLEŞİM YERİ 195
Genel olarak 195
Yerleşim yerinin tanımı ve yerleşim yerine hâkim olan ilkeler 195
Tanım 195
Yerleşim yerine hâkim olan ilkeler 196
Yerleşim yerinin tekliği ilkesi 196
Yerleşim yerinin zorunluluğu ilkesi 197
Yerleşim yerinin sürekliliği ilkesi 197
Yerleşim yerinin türleri 198
Bağımsız yerleşim yeri 198
Sürekli olarak oturma  198
Yerleşme (oturma) niyeti 198
Yasal yerleşim yeri (bağımsız olmayan yerleşim yeri) 199
Velâyet altındaki çocuklar 199
Vesayet altındaki kişiler 200
BEŞİNCİ BÖLÜM

KİŞİSEL DURUM SİCİLİ
(Şekli Kişiler Hukuku)

KİŞİSEL DURUM SİCİLİ 205
Genel olarak 205
Nüfus işleri örgütü 205
Merkez örgütü  205
Taşra örgütü 205
İller  205
İlçeler 205
Nüfus kütüklerinin tutulması ve kütüklerin yanlış tutulmasından doğan sorumluluk 206
Nüfus kütüklerinin tutulması  206
Nüfus kütüklerinin yanlış tutulmasından doğan hukukî sorumluluk 206
Kişisel durum siciline ilişkin genel ilkeler 206
Sicilin bütünlüğü  206
Nüfus kayıtlarının incelenmesi 206
Nüfus kayıtlarının ispat gücü 207
Nüfus kütüklerinin türleri 207
Doğum kütüğü 207
Ölüm kütüğü ve gaiplik 208
Yer değiştirme  208
Aile kütüğü 209
Evlenme kütüğü 209
Boşanma ve evliliğin iptali kütüğü   209
Tanıma evlât edinme kütüğü  210
Nüfus kayıtlarının ve kayıtlardaki maddî hataların düzeltilmesi ve iptali 210
Nüfus kayıtlarının düzeltilmesi  210
Maddî hataların düzeltilmesi 211
Nüfus kayıtlarının iptali 211
İKİNCİ KISIM

TÜZEL KİŞİLER

BİRİNCİ BÖLÜM

TÜZEL KİŞİLERE İLİŞKİN GENEL ESASLAR

TÜZEL KİŞİ KAVRAMI 215
Kavram 215
Tüzel kişi kavramının içeriğindeki zorunlu unsurlar 215
Sürekli amaç unsuru 215
Örgütlenme unsuru  217
Hukuk düzeninin tüzel kişiliği tanıması: Sınırlı sayı ilkesi 218
Tüzel kişilik perdesinin kaldırılması 219
Tüzel kişilere ilişkin mevzuat  222
Genel olarak 222
Dernekler Hukuku Mevzuatı 222
Kanunlar  222
Yönetmelikler ve Tebliğler 222
Vakıflar Hukuku Mevzuatı  223
Medeni Kanundan Önce Kurulmuş Vakıflar ile İlgili Mevzuat 223
Medeni Kanuna Göre Kurulmuş Vakıflar ile İlgili Mevzuat 223
TÜZEL KİŞİLERİN TARİHSEL TEMELLERİ 224
TÜZEL KİŞİLERİN HUKUKİ NİTELİĞİNE İLİŞKİN TEORİLER 228
Varsayım teorisi 228
Gerçeklik teorisi 229
Teorilerin bugünkü hukukumuz açısından anlamı  229
TÜZEL KİŞİLERİN ÇEŞİTLERİ 231
Kamu hukuku tüzel kişileri  231
Özel hukuk tüzel kişileri  233
Kamu İktisadi Teşebbüsleri 236
TÜZEL KİŞİLERİN KURULUŞUNA İLİŞKİN TEMEL İLKELER 239
Çeşitli kuruluş sistemleri 239
Serbest kuruluş sistemi  239
Tescil sistemi 240
İzin sistemi 240
Hukukumuzda tüzel kişilerin kuruluşunda geçerli olan sistem       240
Kuruluş aşamasındaki hukuka aykırılıkların etkisi: Tüzel kişiliğin kazanılamadığı haller 244
Genel olarak 244
Kuruluş aşamasında amacın hukuka veya ahlâka aykırı olmasının özelliği 244
Tüzel kişilik kazanılamamasının sonuçları  246
TÜZEL KİŞİLERİN HAK EHLİYETİ 247
Kural: Tüzel kişilerin tam hak ehliyetine sahip olması 247
Tüzel kişilerin yararlanamayacakları haklar  248
Sadece tüzel kişilerin yararlanabileceği haklar  250
Tüzel kişilerin yararlanmasının özellik arz ettiği ve tüzel kişilerin yararlanıp yararlanamayacağında tereddüt duyulan haklar 250
Tüzel kişilerin hak ehliyetinin amaçları ile sınırlı olup olmadığı sorunu: Tüzel kişilerde ultra vires ilkesi geçerli midir? 252
TÜZEL KİŞİLERİN FİİL EHLİYETİ 255
Fiil ehliyetinin kazanılması: Tüzel kişinin zorunlu organlarını oluşturması 255
Tüzel kişinin organsız kalmasının etkisi    256
Tüzel kişilerde organ kavramı ve organın niteliği; organ türleri          256
Organ kavramı ve organın niteliği 256
Organ sıfatının kazanılması  257
Tüzel kişi ile organ arasındaki hukuki ilişkinin niteliği 259
Organ türleri 259
Organın kanunda öngörülmüş olup olmamasına göre: Zorunlu organlar-İsteğe bağlı (ihtiyari) organlar  260
İşlevleri açısından: Karar organı-Yürütme organı  260
Faaliyet alanları açısından: İç organ-Dış organ  260
Organı oluşturanların sayısına göre: Fert organ-Kurul organ  261
Tüzel kişilerin fiil ehliyetinin kapsamı 261
Organın hukuki işlemleri açısından  261
Organın hukuka aykırı fiilleri açısından  263
Organın borca aykırı davranışından sorumluluk 264
Organın haksız fiilinden sorumluluk  264
Tüzel kişinin yardımcı şahıslarının durumu 266
TÜZEL KİŞİNİN YERLEŞİM YERİ (İKAMETGÂHI) 267
TÜZEL KİŞİLİĞİN SONA ERMESİ 269
Tüzel kişiliğin sona erme sebeplerine genel bakış  269
Sona eren tüzel kişinin malvarlığının tasfiyesi 269
Tasfiye sonucunda kalan malvarlığının tahsisi  271
İKİNCİ BÖLÜM

DERNEKLER

DERNEK KAVRAMI 274
DERNEK TÜRLERİ 276
Sahip oldukları ayrıcalıklar açısından: Alelade dernekler-Kamu yararına çalışan dernekler 276
Kamu yararına çalışan dernek statüsünün kazanılması       276
Kamu yararına çalışan derneklere tanınan ayrıcalıklar        278
Kamu yararına çalışan dernek statüsünün kaybı   279
Yöneticilerin görevden               alınması 279
Amacına ulaşmak için elde ettikleri gelirler açısından: Ticari işletme işleten ve işletmeyen dernekler               280
Kurucuları açısından: Dar anlamda dernek-Dernek birlikleri: Üst Kuruluşlar 281
Çocuk dernekleri 283
Dernekler Kanunu m. 2/f. ’de yer verilen “Plâtform” kavramı  283
DERNEĞİN KURULUŞU 284
Genel Olarak  284
Dernek kurma işleminin hukuki niteliği      285
Dernek tüzüğünün içeriği 286
Tüzel kişilik kazanılabilmesi için dernek tüzüğünün idareye verilmesi . 288
Derneğin tüzel kişilik kazanması açısından etkili olmayan düzen hükümleri: Tüzüğün incelenmesi ve ilânı; dernekler kütüğüne kayıt .... 288
Kurucu üye olabilme şartları 290
Dernek kurma işleminde ehliyet şartı  290
Dernek kurma işleminde özel olarak aranan şartlar 291
Yabancıların kurucu üye olabilme şartları 291
DERNEĞİN AMACI 292
Kavram 292
Amacın hukuka aykırı nitelik taşımaması             294
Amacın kanuna, ahlâk ve adaba aykırı ve imkânsız olmaması .... 294
Derneğin amacının Dernekler Kanununda özel olarak belirtilen yasak amaçlardan olmaması  294
İzne bağlı amaçlar 295
Amacın değiştirilmesi  295
DERNEK ÜYELİĞİ              296
Üye ve üyelik kavramları 296
Dernek üyeliğinin kazanılması 297
Dernek üyesi olabilme şartları 300
Ehliyet şartı 300
Kanunda aranan diğer şartlar  301
Yabancıların derneklere üyeliği açısından 301
Dernek tüzüğünde öngörülen şartlar 301
Üyelik sözleşmesinin geçersizliği  301
Üyelik sözleşmesinin kesin hükümsüzlüğü 301
Üyelik sözleşmesinin iptal edilebilirliği 302
Üyelik ilişkisinin sona ermesi  303
Üyelik ilişkisinin kendiliğinden sona ermesi  303
Üyelikten çıkma (istifa)  304
Üyelikten çıkarma (ihraç) 306
Hukuki niteliği  306
Yetkili organ 307
Çıkarma sebepleri  307
Dernek tüzüğünde çıkarma sebeplerine yer verilmesi 308
Dernek tüzüğünde çıkarma sebeplerine yer verilmemesi  308
Haklı sebeple çıkarma  308
Üyenin çıkarma kararına itirazı  309
Çıkarma sebeplerinin tüzükte düzenlendiği durumda 309
Haklı sebeple çıkarmada 310
Üyenin çıkarma kararına itiraz usulü  310
Üyeliğinin sona ermesinin sonuçları 311
Üyelik hak ve yükümlülükleri 312
Üyelik hakları  312
Genel bakış  312
Katılma hakları  312
Yararlanma hakları  313
Korunma hakları 313
Üyelik yükümlülükleri 314
Aidat ödeme yükümlülüğü 314
Dernek düzenine uyma ve sadakat yükümlülüğü 315
Yükümlülüklerin ihlâlinin sonuçları  315
DERNEĞİN ORGANLARI 317
Genel Kurul 317
Kavram 317
Genel kurulun görev ve yetkileri  318
Genel kurulun toplanması  318
Olağan genel kurul toplantısı 318
Olağanüstü genel kurul toplantısı  319
Çağrı usulü 320
Toplantı yeri 320
Toplantı yeter sayısı 320
T oplantının yapılış usulü  321
Karar yeter sayısı  322
Genel kurul kararlarına itiraz: Genel kurul kararlarının iptali  323
Dernek genel kurul toplantısının ve organlara seçilenlerin idareye bildirilmesi  324
Yönetim kurulu  325
Kuruluşu  325
Görev ve yetkileri  326
Denetleme kurulu 327
Kuruluşu  327
Görev ve yetkileri  327
DERNEKLERİN FAALİYETLERİNİN SINIRLANMASI 329
Genel bakış 329
Derneklerin faaliyetlerini sınırlayıcı hükümler  329
DERNEKLERİN DEVLET TARAFINDAN DENETLENMESİ 331
DERNEKLERİN İDARİ KARARLA FAALİYETTEN ALIKONULMASI 333
DERNEĞİN SONA ERMESİ 334
Genel olarak 334
Derneğin kendiliğinden sona ermesi (derneğin infisahı) 334
Derneğin aciz haline düşmesi 334
Yönetim kurulunun tüzüğe göre kurulmasına imkân kalmaması  334
Gerekli yeter sayının bulunmaması sebebiyle dernek genel kurulu toplantısının ikinci çağrıya rağmen yapılamaması 335
İlk genel kurul toplantısının yapılamaması ve zorunlu organların oluşturulamaması 335
Tüzükte öngörülen sürenin dolması  335
Derneğin amacının gerçekleşmesi veya amacın imkânsızlaşması ya da derneğin kuruluş şartlarının kaybetmesi 335
Derneğin kendini feshetmesi 336
Derneğin mahkeme kararı ile feshedilmesi 336
Derneğin amacının kanuna veya ahlâka aykırı hale gelmesi .. 336
Kuruluştaki kanuna aykırılık ve eksikliklerin