Detaylı Arama
Ürün Sepetinize Başarıyla Eklendi

Behçet Necatigil Kimdir?

Behçet Necatigil (16 Nisan 1916 - 13 Aralık 1979), Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatının en özgün ve etkileyici şairlerinden biri olarak tanınır. Sadece şair kimliğiyle değil, aynı zamanda çevirmen, yazar, sözlükçü ve öğretmen kimliğiyle de edebiyatımıza çok yönlü katkılarda bulunmuştur. "Evlerin Şairi" olarak anılan Necatigil, şiirlerinde bireyin iç dünyasını, aileyi, toplumsal dönüşümleri ve modern yaşamın sıkışmışlıklarını başarıyla yansıtmıştır. Bu yönüyle, edebi eserlerinde hem bireysel hem de toplumsal temaları ustalıkla işler.
Necatigil'in şiirleri, günlük yaşamın sıradan anlarını derin bir anlamla doldurur ve okurlarına farklı bir bakış açısı sunar. Onun eserlerinde, modern dünyanın karmaşası, bireyin yalnızlığı ve içsel çatışmaları incelikle işlenir. Edebiyat dünyasında kendine özgü bir yer edinen Necatigil, dilin sınırlarını zorlayan ve yenilikçi bir üslup geliştiren bir sanatçı olarak dikkat çeker. Şiirlerinde, dilin müziğini ve ritmini ustalıkla kullanarak, okuyucularını derin düşüncelere sevk eder. 

Behçet Necatigil, eserleriyle edebiyat tarihinde silinmez bir iz bırakmış, çağdaş Türk şiirinin gelişiminde önemli rol oynamıştır. Onun mirası, edebiyatseverler için hala ilham kaynağı olmaya devam ederken, edebi mirası ve çok yönlü kimliği, yeni nesil yazar ve şairler için bir rehber niteliğindedir. 

Behçet Necatigil’in Kısaca Hayatı

Çocukluğu ve Eğitimi

1916 yılında İstanbul’un Fatih semtinde dünyaya gelen Behçet Necatigil’in asıl adı Mehmet Behçet Gönül’dür. Annesi Bedriye Hanım’ı henüz iki yaşındayken kaybeden şair, çocukluğunu çeşitli sağlık sorunları ve ailevi zorluklarla geçirmiştir. İlkokul eğitimine Beşiktaş Cevri Usta İlkokulu’nda başlamış, daha sonra Kastamonu Erkek Muallim Tatbikat Mektebi’nde devam etmiştir. Orta öğrenimini hastalık nedeniyle bir süre aksatmış; ardından İstanbul Kabataş Erkek Lisesi’nde eğitimine devam etmiş ve 1936’da birincilikle mezun olmuştur.

Üniversite ve Öğretmenlik Hayatı

Yüksek Öğretmen Okulu Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü bitiren Necatigil, burada Ahmet Hamdi Tanpınar ve Ali Nihat Tarlan gibi önemli isimlerden ders almıştır. Öğretmenliğe 1940’ta Kars Lisesi’nde başlayan şair, daha sonra Zonguldak, İstanbul Pertevniyal Lisesi, Kabataş Erkek Lisesi ve Çapa Eğitim Enstitüsü’nde görev yapmıştır. 1972’de emekli olmuş ve hayatının geri kalanını edebiyata adamıştır.

Behçet Necatigil'in Edebi Kişiliği ve Sanat Anlayışı

Necatigil, herhangi bir edebi gruba katılmamış, kendi şiirini "toplumcu realist" olarak tanımlamıştır. Ancak onun şiiri, klasik anlamda bir ideolojik yön taşımaktan ziyade bireyin içsel dünyasını ve toplumsal gerçeklikleri estetik bir dille yansıtır. Behçet Necatigil, Türk edebiyatının özgün seslerinden biri olarak, kent insanının sıkıntılarını, orta sınıf yaşamının bunalımlarını ve gündelik hayatın detaylarını şiirlerinde işlemiştir. Onun edebi kişiliğinde belirgin olan, kelimelerle kurduğu ekonomik ilişki ve imgelerin yoğunluğudur.

Necatigil'in şiirlerinde görülen kapalılık ve sembolizm, aslında yaşamın karmaşıklığını yansıtma çabasından kaynaklanır. Şiirlerinde kullandığı dil, günlük konuşma dilinden beslenir ancak şairin süzgecinden geçerek özgün bir estetik değer kazanır. Şairin deyimiyle: "Şiir, hayatın içinde kaybolmuş anlamları bulup çıkarma sanatıdır." Bu anlayışla Necatigil, sıradan görünen yaşam kesitlerini şiirsel bir bakışla yeniden yorumlar.

Necatigil'in sanat anlayışında gelenekle modern arasında kurduğu köprü de dikkat çekicidir. Divan şiirinin biçimsel özelliklerinden ve Halk edebiyatının samimiyetinden beslenen şair, bu mirası modern şiirin imkanlarıyla harmanlayarak kendine özgü bir poetika oluşturmuştur. Şairin deyimiyle:

“Ev yani aile, bizim hayatımızdır… Şiirim, yaşantının içinden gelen sarsılmaların sonucudur.”

Şiir Anlayışı

Behçet Necatigil’in şiir anlayışı iki dönemde incelenir:

  • Tahkiyeye Dayalı Dönem (1935-1955): Anlatım ağırlıklı, kolay anlaşılır, hikâye etme ögeleri baskındır.
  • Modern Şiir Dönemi (1955 sonrası): Daha kapalı, çok katmanlı, entelektüel içerikler barındıran, çağdaş şiir anlayışına uygun eserler kaleme almıştır.

Ölçü ve Kafiye

Genellikle serbest vezinle yazan Necatigil, bazı erken dönem şiirlerinde hece ve nadiren aruz ölçüsünü de kullanmıştır. “Hayıfname” adlı şiiri aruzla yazılmıştır. Kafiye konusunda tek bir forma bağlı kalmayan şair, hem sarmal hem çapraz kafiye gibi çeşitleri kullanmış, kimi zaman kafiyeden tamamen uzaklaşmıştır.

Behçet Necatigil'in Eserleri

Şiir Kitapları

Necatigil’in 18 şiir kitabı bulunmaktadır. En bilinenleri şunlardır:

En Bilinen Şiirleri

  • Sevgilerde
  • Nilüfer
  • Aile
  • Evler
  • Kitaplarda Ölmek

SEVGİLERDE

sevgileri yarınlara bıraktınız

çekingen, tutuk, saygılı.

bütün yakınlarınız

sizi yanlış tanıdı.

bitmeyen işler yüzünden

(Siz böyle olsun istemezdiniz)

bir bakış bile yeterken anlatmaya her şeyi

kalbinizi dolduran duygular

kalbinizde kaldı

siz geniş zamanlar umuyordunuz

çirkindi dar vakitlerde bir sevgiyi söylemek.

yılların telaşlarda bu kadar çabuk

geçeceği aklınıza gelmezdi.

gizli bahçenizde

açan çiçekler vardı,

gecelerde ve yalnız.

vermeye az buldunuz

yahut vakit olmadı



GİZLİ SEVDA
Hani bir sevgilin vardı

Yedi sekiz sene önce,

Dün yolda rastladım

Sevindi beni görünce.

 

Sokakta ayaküstü

Konuştuk ordan burdan.

Evlenmiş, çocukları olmuş

Bir kız bir de oğlan,

 

Seni sordu.

Hiç değişmedi, dedim.

Bildiğin gibi...

Anlıyordu.

 

Mesutmuş, kocasını seviyormuş.

Kendilerininmiş evleri...

Bir suçlu gibi ezik,

Sana selam söyledi.



YILDIZLAR
Seni karanlıkta yatırıyorlar.

Korkuyorsun geceden:

Bakıp bakıp pencereden,

Yatağına sokuluyorsun.

 

Ben hep eski yerimdeyim, biliyorsun.

Hava açık olduğu zamanlar

Beni seyrediyor, seviniyorsun.

 

Ne olurdu, ben de,

Sana göründüğüm şekilde

Odana gelseydim.

Ateşböcekleri gibi,

Küçücük avucunda

Yanıp yanıp sönseydim.

 

Seneler geçip gider, büyürsün.

Bir gün olur, hepsi biter:

Endişeler, o çocuk üzüntün

Hepsi biter.

Aydınlanır seninçin geceler,

güneş gibi görünürsün.

 

Biraz sabır, küçük çocuk, biraz sabır.

Ama Allah'ın koyduğu yerde,

Yıldızlar daima yalnızdır.



NİLÜFER

Ben oraya koymuştum, almışlar,

Arasına sıkışık saatlerin.

Çıkarır bakardım kimseler yokken;

Beni bana gösterecek aynamdı, almışlar.

 

Kışken ilkyaz, sularımda açardı

Buzlu dağlar gerisine kaçıracak ne vardı?

Eski defterlerde sararırmış yaprak.

Beni bana gösterecek anlamdı, almışlar.

 

Bir ışıktı yanardı gecelerde;

Akşam, çiçekler uykuya yattı,

Sardı karşı kıyıları karanlık- -

Beni bana gösterecek lambamdı, almışlar.



ŞAYET AŞK
ebemkuşakları altında

bilmem dikkat ettn mi

uzakların güzelliği

yaz yağmurundan sonra

 

şayet aşkın rahmeti

gün olur kesilirse

altın kemerler gibi

hatıralar önümüzde

 

hadi ver ellerini

ufkumdan esen samyellerine

sabahın serini

karışşın ellerine



KİTAPLARDA ÖLMEK
Adı, soyadı

Açılır parantez

Doğduğu yıl, çizgi, öldüğü yıl, bitti

Kapanır, parantez.

 

O şimdi kitaplarda bir isim, bir soyadı

Bir parantez içinde doğum, ölüm yılları.

 

Ya sayfa altında, ya da az ilerde

Eserleri, ne zaman basıldıkları

Kısa, uzun bir liste.

Kitap adları

Can çekişen kuşlar gibi elinizde.

 

Parantezin içindeki çizgi

Ne varsa orda

Ümidi, korkusu, gözyaşı, sevinci

Ne varsa orda.

 

O şimdi kitaplarda

Bir çizgilik yerde hapis,

Hâlâ mı yaşıyor, korunamaz ki,

Öldürebilirsiniz.

 

Radyo Oyunları

Şair, Türk radyoları için kaleme aldığı oyunlarda da derin psikolojik çözümlemeler, kültürel motifler ve sosyal meseleleri işlemiştir.

  • Üç Turunçlar
  • Pencere
  • Gece Aşevi
  • Ertuğrul Faciası
  • Yıldızlara Bakmak, Kadın ve Kedi

Deneme ve Düz Yazı Eserleri

  • Bile/Yazdı
  • Düzyazılar 1-2-3
  • Vaktin Zulmüne Karşı Yazmak
  • Küçük Muharrir

Sözlük ve Derleme Eserleri

  • Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü
  • Edebiyatımızda Eserler Sözlüğü
  • Küçük Mitologya Sözlüğü

Çeviri Eserleri

Necatigil, Knut Hamsun, Rilke, Hesse, Thomas Mann, Miguel de Unamuno gibi dünya edebiyatının önemli yazarlarından 36 eser çevirmiştir.

Behçet Necatigil’in Türk Edebiyatındaki Yeri ve Etkisi

Behçet Necatigil, Türk şiirinin sessiz ve derinlikli ustalarından biri olarak edebiyat tarihimizde ayrıcalıklı bir konuma sahiptir. Şair, küçük insanın dramını, gündelik hayatın sıkıntılarını ve bireyin ruh dünyasını, ev hayatını ve modern insanın yalnızlığını şiirine taşıyan öncü şairlerden biridir. "Evler", "Kareler", "Divançe" gibi eserleriyle kent insanının çıkmazlarını, dar mekânların bunaltıcı atmosferini şiirine yansıtmış, semboller ve çağrışımlarla zengin bir poetik dil geliştirmiştir.

Necatigil, İkinci Yeni akımının gölgesinde kalmayı tercih etmiş, ancak kendi özgün sesini hiçbir zaman kaybetmemiştir. Toplumcu şiir anlayışını bireysel temalarla buluşturmuş, kendi dili ve anlatımıyla özgün bir şiir evreni kurmuştur. Otuz yılı aşkın öğretmenlik hayatında pek çok şair ve yazarın yetişmesine katkıda bulunmuş, edebiyat çevirmenliği ve radyo oyunları yazarlığı gibi alanlarda da önemli eserler vermiştir.

Necatigil'in etkisi yalnızca eserleriyle sınırlı kalmamış, yetiştirdiği öğrenciler aracılığıyla da Türk edebiyatına yön vermiştir. Öğrencileri arasında Hilmi Yavuz, Demir Özlü gibi edebiyatçılar yer alır. Necatigil'in şiir anlayışı, eğitimci kişiliği ve mütevazı duruşu kendisinden sonra gelen pek çok şairi derinden etkilemiştir.

Aldığı Ödüller ve Anısına Düzenlenen Etkinlikler

Aldığı Ödüller

  • 1957 Yeditepe Şiir Armağanı – Eski Toprak
  • 1964 Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü – Yaz Dönemi

Necatigil Şiir Ödülü

1980 yılından itibaren ailesi tarafından düzenlenen Necatigil Şiir Ödülü, Türkiye'nin en prestijli şiir ödüllerinden biridir. Turgut Uyar, Cemal Süreya, İlhan Berk gibi usta şairler bu ödüle layık görülmüştür.

Behçet Necatigil'in Ölümü ve Mirası

Behçet Necatigil, 13 Aralık 1979’da kanser nedeniyle vefat etmiştir. Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedilmiştir. Ardında 40’tan fazla kitap, yüzlerce şiir ve Türk edebiyatında silinmeyecek bir iz bırakmıştır. Günümüzde eserleri Yapı Kredi Yayınları tarafından yayımlanmaktadır.

Necatigil'in mirası, ölümünden sonra da yaşamaya devam etmektedir. Günümüzde eserleri Yapı Kredi Yayınları tarafından yayımlanmaktadır. Adına düzenlenen şiir ödülü, her yıl genç şairleri teşvik ederek onun edebiyat sevgisini ve mirasını yaşatmaktadır. Şairin özgün üslubu ve tematik yaklaşımı, günümüz şairlerine ilham kaynağı olmaya devam etmektedir.

Behçet Necatigil’in ilk şiiri nedir?

1935 yılında Varlık dergisinde yayımlanan “Gece ve Yas” adlı şiirdir.

Behçet Necatigil en ünlü şiiri nedir?

“Sevgilerde” adlı şiiridir.

Behçet Necatigil hangi edebi akımdan etkilenmiştir?

Toplumcu gerçekçilikten esinlenmiş, fakat herhangi bir gruba katılmamıştır.

Behçet Necatigil kaç eser yazmıştır?

600’ün üzerinde şiiri ve 40’tan fazla kitabı bulunmaktadır.

 

Kapat