Cahit Sıtkı Tarancı Kimdir? Cahit Sıtkı Tarancı Eserleri Nelerdir?

2025-02-13 11:57:13

Cahit Sıtkı Tarancı, Türk edebiyatının önemli isimlerinden biri olarak içten ve samimi dizeleriyle tanınan bir şairdir. 4 Ekim 1910 tarihinde Diyarbakır'da doğan Tarancı, gerçek adıyla Hüseyin Cahit Tarancı olarak bilinir. Diyarbakır'ın en köklü ailelerinden biri olan Pirinçzadeler ailesine mensup olan Tarancı, Bekir Sıtkı Bey ve Arife Hanım'ın altı çocuğundan biri olarak dünyaya gelmiştir. Ailesinin kültürel ve sosyal birikimi, onun edebi kişiliğinin şekillenmesinde büyük rol oynamıştır.

Edebiyat dünyasında özellikle şiirleriyle tanınan Cahit Sıtkı Tarancı, yaşamı boyunca insanın varoluşsal sorunlarını, aşkı, ölümü ve yaşamın anlamını derinlemesine sorgulamıştır. Şiirlerinde yalın ama etkileyici bir dil kullanan Tarancı, okuyucularını derin düşüncelere sevk etmeyi başarmıştır. Eserlerinde samimiyet ve içtenlik ön planda olmuş, bu da onun Türk edebiyatında özel bir yere sahip olmasını sağlamıştır.
12 Ekim 1956 tarihinde Viyana'da hayata veda eden Cahit Sıtkı Tarancı, geride bıraktığı etkileyici şiirleri ve edebi mirasıyla, Türk edebiyatının unutulmazları arasında yer almaktadır. Onun kaleme aldığı her dize, okuyucularına derin anlamlar sunarak edebiyatseverlerin yüreğine dokunmaya devam etmektedir.

Cahit Sıtkı Tarancı'nın Kısaca Hayatı

Cahit Sıtkı Tarancı, Diyarbakır'ın en varlıklı ailelerinden birinde doğmuştur. Suriçi Cami Kebir Mahallesi'nde hayata gözlerini açan Tarancı, çocukluk ve gençlik dönemini burada geçirmiştir. İlkokul eğitimini Diyarbakır'da tamamlayan Tarancı, lise öğrenimine başlayacağı sırada ailesi tarafından İstanbul'a gönderilmiştir. Öncelikle Kadıköy Fransız Saint Joseph Lisesi'ne kaydolan Tarancı, ardından Galatasaray Lisesi'ne geçerek burada lise eğitimini tamamlamıştır. Bu dönemde Fransızcayı anadil düzeyinde öğrenme fırsatı bulmuştur.

Lise yıllarında şiir ve edebiyatla ilgilenen Cahit Sıtkı Tarancı, Galatasaray Lisesi'nin önemli bir dergisi için şiirler yazmıştır. Bu eserleri sayesinde tanınmaya başlayan Tarancı, şiirleriyle sıkça anılmaya başlamıştır. Zamanla en popüler edebiyat dergisi olan Servet-i Fünun'da yazmaya yönelmiştir. Servet-i Fünun dergisinde şiirleri yayımlanmaya devam eden Tarancı, 1931-1935 yılları arasında İstanbul Mülkiye Mektebi ve Yüksek Ticaret Okulu'nda eğitimine devam etmiştir.

Tarancı'nın edebiyat sahnesindeki yükselişi, onun şiir dilindeki ustalığı ve özgünlüğü ile öne çıkar. Fransız edebiyatının etkileriyle şekillendirdiği şiir anlayışı, Tarancı'yı modern Türk edebiyatının önde gelen isimlerinden biri haline getirmiştir. Özellikle yaşam ve ölüm temalarını işleyen şiirleriyle tanınmaktadır. "Otuz Beş Yaş" adlı şiiri, hayatın geçiciliği ve insanın zamanla olan ilişkisini sorgulayan derin bir eser olarak Türk edebiyatında önemli bir yer edinmiştir. Tarancı, şiirlerinde sade bir dil kullanarak, duygusal derinliği ve içsel sorgulamayı ön plana çıkarmıştır.

Cahit Sıtkı Tarancı, Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının önde gelen yazarlarından biri olarak, şiirlerinde bireyin içsel evrenini ve varoluşsal endişelerini işleyen bir şairdir. Onun eserleri, hem içerik hem de biçim açısından yenilikçi bir yaklaşım sunmaktadır. Tarancı'nın yaşamı boyunca yazdığı eserler, Türk edebiyatında derin izler bırakmış ve birçok genç şaire ilham kaynağı olmuştur.

Cahit Sıtkı Tarancı Eserleri Nelerdir?

Cahit Sıtkı Tarancı Şiirleri

Otuz Beş Yaş
Düşten Güzel
Yalan
Bahar Hikâyesi
Atatürk
Kış Gecesi Rüyası
Mehmetçik
Hacı Bayram Camii
Gönül Hoşluğu
Müjde
Dilekçe
Yürek
Bayram Yemeği
Yalnızlık Macerası
Şaşkın Dünya
On Kasım
İstiklâl Marşı’nı Dinlerken
Sabah Duası
Bir Güzel
Sağ El
Meçhul Asker
Utanç
Sevdiğim
Aşkımız
Değirmen
Dertleşme
Gariplik
Memleket
Yaz Günleri
Edâ
Portre
Kırık Kalpler
Kim Kime Dum Duma
Aşk İle
İyimserlik
Karanlıktaki Hazine
Güvenlik
Değişik
Akrostiş
Güven
Başımı Koruyan Melek
Korkunç Güzel
Hep Yaşadığıma Dair
İnsan Hâli
Garip Kişi
Cem
Herkesin Gecesi
Ada’ya Davet
Yarın Pazar Değil
Ferman Senindir
Karasevda
Yalnızlığa Dair
Hayal Ettiğim Şey
Yalnızlığımız
Gidiyorum
Talihsiz
Eski Saadetinle
Batan Gemi
Gel Çadır Kur
Anne, Ne Yaptın?
Kar ve Ben
Kelekler
Benimsin!
Minareler
Yalnızlık
Çöküyorum
Yağmur
Günlerim
Günlerim 2
Ölümden Beter
Son Gece
Gidiyorum
Yağmur
Bir İtiraf
Mazim
Korkulu Köprü
Sarayımız
Ömrümde Sükût
Maziyi Yâda Daldığım Zaman
Yatak
Odamda Sükût
Zaman Bir Kuşak Gibi
Uykusuzluk
Uyku
Bir Lâhzam
Dar Kalıp
Aynalar
Bir Kapı Açıp Gitsem
Bir Yaz Günü
Rüyamız
Yağmur ve Ben
Kar ve Hâtıralar
Gece Bir Neticedir
Bilmecelerle Kal
Gece Bahçelerinde
Güneşe Âşık Çocuk
Kuşlar ve Gemiler
Uzak Bir İklimde
Kuyu
Akşam Vakti
Aynalarda Gece
Akşamleyin
Sen de Her Şey Gibi
Yağmur Yağadursun
Sular, Ağaçlar, Kuşlar
Hâtıralar
Renkler
Her Günkü Özleyiş
Gün Sonu
Eşya
Beni Kıskanan Ölüler
Havuz
Aşk Şarkısı
Bir Ölünün Rüyası
Bu Akşam Vakti Deniz
Obsession
Ölüm, Sinsi Ölüm
Yaşamak
Kerbelâ
Düşündüğüm Yer
Geçerken
Şehir
Ölmüştüm
İmrendiğim Şey
Yıldızlar
Sen Yoksun ki
Harp Baharı
Şubat Sabahı
Sevsen Beni Çocuğum
Her Gece mi Bu Uykusuzluk
Anarşi
Bir Nehir Bilirim
Okşamaya Vakit Kalmadı
Hey Gidi Güneşli Uykular
Ölmek İstemeyen Adam
Yağmur Yağıyordu
Irmak
Ölü
Elveda
Kadın Göğsü
İmkânsız Vuslat
Etraf Konuşurlarken
Hâtırası Yeter
Neden Sonra
Bir Yemiş Olacak
Kış Güneşi
Kur’a
Uyku
Mademki Güzelsin
Ben Ölecek Adam Değilim
Delilere Selâm
Kıtadan Mektup
Böyle İşte
Bir Kıtacık
Rönesans
Bizimkiler
Bereket Versin
Kavs-i Kuzeh
Akşamcı
Değirmen
Mangal Başında
Durgun Deniz
Esmer Güzeli Yârim
Kış Mevsimi
Kurban Bayramı
Sadri Ertem’i Düşünürken
Giderken
Yadigâr
Hizmetçi Kız
Fikr-i Sabit
Felekten Bir Gece
Mesut Çift

Memleket İsterim Şiiri

Memleket isterim

Gök mavi, dal yeşil, tarla sarı olsun;

Kuşların çiçeklerin diyarı olsun.

Memleket isterim

Ne başta dert, ne gönülde hasret olsun;

Kardeş kavgasına bir nihayet olsun.

Memleket isterim

Ne zengin fakir, ne sen ben farkı olsun;

Kış günü herkesin evi barkı olsun.

Memleket isterim

Yaşamak, sevmek gibi gönülden olsun;

Olursa bir şikâyet ölümden olsun.

Otuz Beş Yaş Şiiri

Yaş otuz beş! yolun yarısı eder.

Dante gibi ortasındayız ömrün.

Delikanlı çağımızdaki cevher,

Yalvarmak, yakarmak nafile bugün,

Gözünün yaşına bakmadan gider.

Şakaklarıma kar mı yağdı ne var?

Benim mi Allahım bu çizgili yüz?

Ya gözler altındaki mor halkalar?

Neden böyle düşman görünürsünüz,

Yıllar yılı dost bildiğim aynalar?

Zamanla nasıl değişiyor insan!

Hangi resmime baksam ben değilim.

Nerde o günler, o şevk, o heyecan?

Bu güler yüzlü adam ben değilim;

Yalandır kaygısız olduğum yalan.

Hayal meyal şeylerden ilk aşkımız;

Hatırası bile yabancı gelir.

Hayata beraber başladığımız,

Dostlarla da yollar ayrıldı bir bir;

Gittikçe artıyor yalnızlığımız.

Gökyüzünün başka rengi de varmış!

Geç farkettim taşın sert olduğunu.

Su insanı boğar, ateş yakarmış!

Her doğan günün bir dert olduğunu,

İnsan bu yaşa gelince anlarmış.

Ayva sarı nar kırmızı sonbahar!

Her yıl biraz daha benimsediğim.

Ne dönüp duruyor havada kuşlar?

Nerden çıktı bu cenaze? ölen kim?

Bu kaçıncı bahçe gördüm tarumar?

Neylersin ölüm herkesin başında.

Uyudun uyanamadın olacak.

Kimbilir nerde, nasıl, kaç yaşında?

Bir namazlık saltanatın olacak,

Taht misali o musalla taşında.

Gün Eksilmesin Penceremden Şiiri

Ne doğan güne hükmüm geçer,

Ne halden anlayan bulunur;

Ah aklımdan ölümüm geçer;

Sonra bu kuş, bu bahçe, bu nur.

Ve gönül Tanrısına der ki:

- Pervam yok verdiğin elemden;

Her mihnet kabulüm, yeter ki

Gün eksilmesin penceremden!

Abbas Şiiri

Haydi Abbas, vakit tamam;

Akşam diyordun işte oldu akşam.

Kur bakalım çilingir soframızı;

Dinsin artık bu kalp ağrısı.

Şu ağacın gölgesinde olsun;

Tam kenarında havuzun.

Aya haber Sal çıksın bu gece;

Görünsün şöyle gönlümce.

Bas kırbacı sihirli seccadeye,

Göster hükmettiğini mesafeye

Ve zamana.

Katıp tozu dumanı,

Var git,

Böyle ferman etti Cahit,

Al getir ilk sevgiliyi Beşiktaş’tan;

Yaşamak istiyorum gençliğimi yeni baştan.