Detaylı Arama
Ürün Sepetinize Başarıyla Eklendi

Halide Edib Adıvar Kimdir?

Türk edebiyatının önemli yazarlarından biri olan Halide Edib Adıvar, 1884 yılında İstanbul'da dünyaya gelmiştir. İlk öğrenimini özel dersler alarak tamamlayan Adıvar, daha sonra Üsküdar Amerikan Koleji'ne gitmiştir. Küçük yaşlardan itibaren İngilizce dersleri almaya başlayan Adıvar'ın ilk çeviri kitabı "Ana" 1897 yılında yayımlanmıştır. Üsküdar Amerikan Koleji'nden mezun olduktan sonra çeşitli eserler çeviri yapan Halide Edib Adıvar, ikinci meşrutiyetin ilan edilmesi ile birlikte kadın hakları konusunda da yazılar yazmıştır.

Halide Edib Adıvar'ın Türk edebiyatına ve kadın haklarına olan katkıları, onu önemli bir yazar ve aktivist olarak konumlandırmaktadır. Eserlerinde sıklıkla milli mücadele konularını işleyen ve kadınların sosyal ve siyasi haklarını savunan Adıvar, Türk edebiyatının önemli bir iz bırakan ismidir.

1908 yılında, Halide Edib Adıvar, Tanin gazetesi için şair Tevfik Fikret tarafından kurulan bir isim olan Halide Salih takma adıyla yazmaya başladı. Eğitim ve kadınların statüsü konularına odaklanan makaleleri ayrıca diğer yayınlar için de yazmaya devam etti.

Genç kadın, makaleleri nedeniyle aldığı tehditler sonrasında hayatının tehlike altında olduğu 1909 isyanında Mısır'a göç etti. Ancak aynı yılın ilerleyen dönemlerinde İstanbul'a dönerek yazmaya devam etti. Salih Zeki ile evlenmek istemeyen ve boşanma kararı alan genç kadın, bir sonraki yıl bu kararını uyguladı. Daha sonra, 1917 yılında Adnan Adıvar ile evlendi.

Eğitim bakanının direktifi doğrultusunda, söz konusu kadın öğretmenlik görevine başlamış ve özel okullar için denetçi olarak atandı. Bu süreçte, İstanbul'un çevresinde yaptığı gözlemler, "Sinekli Bakkal" isimli romanın yazılmasına ilham verdi ve daha sonra Londra'da "The Clown and His Daughter" adı altında yayımlandı.

Bu dönemde, Ziya Gökalp ve Yusuf Akçura gibi Türk yazar ve sosyologların eserlerinden etkilendi. 1912-1913 Balkan Savaşları'nda, kadınların toplumsal yaşam ve eğitimdeki katılımını artırmak amacıyla ilk kadın derneğini kurdu. Daha sonra, Cemal Paşa'nın teklifi üzerine Suriye'ye giderek Beyrut ve Şam'da okullar açmak ve organize etmek için çalışmalarda bulundu. 1917'de ilk tiyatro oyununu yazdı ve daha sonra 1918-1919 yıllarında İstanbul Üniversitesi'nde Batı edebiyatı derslerine başladı.

1919 yılında İzmir ilinin Ege kıyısında Yunanistan kuvvetleri tarafından işgal edilmesinden sonra, Halide Edib Adıvar, İstanbul'da düzenlenen mitinglere katılarak işgale karşı sesini duyurdu. Sultanahmet Meydanı'nda yaptığı konuşma geniş ölçüde takdir topladı.
O dönemde Adıvar, Türk Kurtuluş Savaşı'nda önemli bir rol oynadı. Sert yazılarıyla direniş hareketinin oluşturulmasına katkıda bulunurken, İstanbul'dan Anadolu'ya silah kaçırılmasında da rol aldı ve 1920'de eşiyle birlikte direnişe destek verdi.
Ayrıca bu dönemde Adıvar, Türkiye'nin ilk haber ajansının kurulması fikrini Yunus Nadi Bey ile paylaştı. Sonuç olarak, Anadolu Ajansı, Türkiye'nin işgalcilere karşı mücadelesinin hikayesini anlatan bir platform olarak ortaya çıktı.

Yunus Nadi, İstanbul gazetesi Hakimiyet-i Milliye'ye katkıda bulunurken Halide Edib Adıvar, aynı zamanda yabancı gazeteleri tercüme ediyor ve Kızılay'ın Ankara şubesinin direktörü oldu. 1921 Sakarya Muharebesi sırasında onbaşı olan Adıvar, Yunan ordusunun Anadolu topraklarından çekilmeden önce Türklere uyguladığı zulüm ve zararı raporlar halinde kaleme aldı. Üsteğmen rütbesine terfi ettikten sonra "Ateşten Gömlek," "Vurun Kahpeye" ve "Dağa Çıkan Kurt" gibi klasik eserler kaleme alan Halide Edib Adıvar, cumhuriyetin ilanından sonra yazar olarak hayatına devam etti ve birçok gazete ve dergiye katkıda bulundu. Eşi Adnan Adıvar ile birlikte kurduğu Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın İsmet İnönü hükümeti tarafından kapatılmasının ardından, Halide Edib Adıvar 1925 yılında Türkiye'yi terk ederek ortaya çıkan siyasi anlaşmazlıkların ortasında ülkeden ayrıldı.

9 Ocak 1964 tarihinde, 82 yaşında İstanbul'da vefat etti ve birçok eser bırakarak gelecek kuşaklara miras olarak kaldı.
Ünlü Türk yazarı Peyami Safa, Adivar'ı "tek Türk savaş roman yazarı" olarak tanımlamış ve büyük bir övgüyle değerlendirmiştir.
Halide Edib Adıvar'ın hayatı boyunca, George Orwell'in "Hayvan Çiftliği" ve Shakespeare'in "Hamlet" adlı eserlerini Türkçeye çevirdiği bilinmektedir.

 

Halide Edib Adıvar Eserleri

Kapat