Detaylı Arama
Ürün Sepetinize Başarıyla Eklendi

Peyami Safa Kimdir? Peyami Safa Hayatı ve Eserleri

Peyami Safa Kimdir?

Peyami Safa, 20. yüzyıl Türk edebiyatının önde gelen isimlerinden biri olarak kabul edilir. 2 Nisan 1899 tarihinde İstanbul'un Fatih ilçesinde dünyaya gelen Safa, yazın dünyasına bıraktığı derin izlerle tanınır. Eserlerini hem kendi adıyla hem de Server Bedi gibi çeşitli takma adlarla kaleme alan yazar, Cumhuriyet dönemi edebiyatının önemli figürlerinden biri olmuştur. Özellikle psikolojik türdeki romanlarıyla dikkat çeken Peyami Safa, insan ruhunun derinliklerine inerek karakterlerinin iç dünyalarını ustalıkla işlemeyi başarmıştır.
Peyami Safa, sadece edebi eserleriyle değil, aynı zamanda gazetecilik kariyeriyle de tanınır. Edebiyat ve gazetecilik alanında gösterdiği başarılar, onu Cumhuriyet dönemi Türkiye'sinin entelektüel simgelerinden biri haline getirmiştir. Romanlarında dönemin toplumsal ve kültürel değişimlerini yansıtan 15 Haziran 1961'de Kadıköy'de hayata gözlerini yuman Peyami Safa, ardında bıraktığı zengin edebi mirasla Türk edebiyatında unutulmaz bir yer edinmiştir. 

Peyami Safa Sanat ve Edebiyat Anlayışı

Peyami Safa'nın sanatsal ve edebi görüşleri, dönemin canlı tartışmaları ve edebi çatışmaları arasında gölgede kalmıştır. Cumhuriyet dönemi aydınlarından biri olan Peyami Safa, sanatı güzellikteki gerçeği, bilimi ise gerçek olanın içindeki güzelliği keşfetme olarak tanımlar. Ona göre, güzel ile doğru birbirine paralel bir şekilde gelişir; aralarında büyük bir fark yoktur ancak tamamen benzer de değillerdir. 

Onun edebi eserleri, bir felsefi düşünceyi barındırmaktadır. Peyami Safa, eserlerinde bu felsefi perspektifleri ve insan ruhunun karmaşıklığını ele alarak okuyuculara derin bir deneyim sunmayı hedeflemiştir. Sanatın sadece estetik bir olgu olmadığını, aynı zamanda bireyin iç dünyasını, toplumsal dinamikleri ve evrensel gerçekleri yansıtan bir ayna işlevi gördüğüne inanmıştır. 

Peyami Safa Milliyetçiliği

Peyami Safa, milliyetçiliği Türk milletinin varlığını devam ettirmesi için bir araç olarak gördü. Safa, Türk İnkılâbına Bakışlar adlı eserinde, Kemalist devrimlerin bir nevi savunusunu yaparak, milliyetçiliğin ortaya çıkışını halkların yaşadığı sarsıntılar ve yıkımlarla ilişkilendirdi. Türk milliyetçiliğinin doğuşunu Balkan Savaşları ile ilişkilendirerek, yeni Türk devletinin kendini kanıtlamak amacıyla bazı tarihi nitelikler ve başarılar üzerinde yoğunlaştığını ifade etti. Türk milletinin bağımsızlık ve varoluş mücadelesinin önemini vurguladı.  Kemalist milliyetçiliğin İtalyan emperyalizminin etkisi altında kalması, onun düşüncelerinde önemli bir rol oynamaktadır. Peyami Safa, durumu eleştirerek Türk milletinin kendi kimliğini bulması ve dış tehditlere karşı dayanıklı olması gerektiğini öne sürdü. 

Peyami Safa Hayatı

Peyami Safa, 2 Nisan 1899 tarihinde İstanbul'da dünyaya gelmiştir. Babası, Servet-i Fünun ve Fecr-i Ati topluluklarında yer alan şair ve yazar İsmail Safa, annesi ise Server Bedia Hanım'dır. İsmail Safa, Sivas'ta sürgün sırasında verem hastalığına yakalanarak 1901 yılında vefat etmiştir. Peyami Safa, henüz 2 yaşındayken babasız kalmış ve ailesi mali sıkıntılarla karşılaşmıştır. Babasının ölümünden sonra ailenin geçim yükü annesine düşmüş, bu nedenle çocukluğu zorluklarla dolu geçmiştir.

Çocukluk ve Hastalık Dönemi

Peyami Safa, çocuk yaşlarda kemik veremi (tüberküloz) hastalığına yakalanmış ve bu durumdan dolayı uzun yıllar boyunca fiziksel acılar çekmiştir. Doktorlar bacağını kesmek gerektiğini belirtmiş, fakat annesi buna itiraz ederek alternatif tedavi yöntemleriyle oğlunu iyileştirmeye çalışmıştır. Uzun süren tedavi süreci dolayısıyla düzenli bir eğitim hayatı olamamış, ancak bu durum onun kendini geliştirmesi için bir fırsat yaratmıştır. Eğitimine sürekli olarak devam edememiş olmasına rağmen, edebiyata olan merakı çocuk yaşlarda başlamıştır. Zor koşullar altında büyüyen Safa, babasının kütüphanesindeki eserleri okuyarak kendi kendine bir öğrenim süreci gerçekleştirmiştir. Bu dönemde Fransızca öğrenmiş, Batı edebiyatıyla yakından tanışmış ve felsefe ile psikolojiye büyük bir ilgi göstermeye başlamıştır.

Eğitim ve İlk Çalışmaları

Peyami Safa, ailesinin mali sıkıntıları nedeniyle 11 yaşında Vefa İdadisi'nde (lise) eğitimine başlamış, fakat hastalığı ve maddi zorluklar yüzünden eğitimini yarıda bırakmak zorunda kalmıştır. Okula düzenli olarak gidemediği için kendi başına Fransızca öğrenmeye devam etmiş ve bu süreçte Fransız edebiyatı ve felsefesine büyük bir ilgi geliştirmiştir. Henüz 13 yaşında iken ailesinin geçimini sağlamak amacıyla Posta-Telgraf Nezareti'nde memur olarak çalışmaya başlamıştır. Ancak bu işi uzun süre devam ettiremeyip kısa bir süre sonra gazetecilik alanına yönelmiştir.

 Gazeteciliğe ve Yazarlığa Başlangıç

Peyami Safa, 1914 yılında edebiyat sahnesine adım atarak ilk yazılarını yayımlamaya başlamıştır. 15 yaşında kaleme aldığı "Gençliğimiz" adlı hikâyesi ile edebi çevrelerde dikkat çekmeyi başarmıştır. Bu dönemde çeşitli gazetelerde makaleler yazarak, özellikle felsefe, psikoloji ve edebiyat konularında eserler vermiştir. Gazetecilik kariyerine Tasvir-i Efkâr, Son Telgraf ve Tercüman-ı Hakikat gibi dönemin önde gelen gazetelerinde devam etmiştir. Yazılarıyla toplumsal ilgiyi üzerine çeken Safa, edebi yeteneğini kısa sürede kanıtlamış ve geniş bir okuyucu kitlesi edinmiştir.

Siyasi ve Fikri Görüşleri

Peyami Safa, eserlerinde milliyetçi, muhafazakâr ve anti-komünist bir tavır sergilemiştir. Batılılaşmaya dair eleştirel bir perspektif geliştirmiş, kültürel çürüklüğe karşı durarak Türk toplumunun kendi değerlerine sahip çıkması gerektiğini savunmuştur. Bununla birlikte, Batı’nın bilim ve felsefesine de büyük bir merak duymuş ve bu alanda dengeli bir tutum sergilemiştir.

Fikir dünyasında etkili olduğu konular şunlardır:

  • Doğu-Batı çatışması
  • Kültürel yozlaşma ve modernleşme sorunları
  • Türk toplumunun kimlik arayışı
  • Ahlaki değerler ve bireysel sorumluluk

Ölümü ve Mirası

Peyami Safa, 15 Haziran 1961 tarihinde İstanbul'da vefat etmiştir. Hayatı boyunca edebiyat, gazetecilik ve düşünce alanlarına önemli katkılarda bulunmuş ve geride unutulmaz eserler bırakmıştır. Bugün hâlâ en çok okunan Türk yazarlarından biri olan Peyami Safa, özellikle Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Fatih-Harbiye ve Yalnızız gibi romanlarıyla geniş bir okuyucu kitlesine ulaşmaya devam etmektedir.

Peyami Safa Eserleri Nelerdir? 

Peyami Safa'nın Kaç Tane Eseri Vardır?

Peyami Safa'nın yaklaşık 500 eseri olduğu bilinir.

Peyami Safa Romanları                      

  • Cingöz Recai'nin Harikulade Sergüzeştleri: Cingöz'ün Kız Kaçırması    
  • Cingöz Recai'nin Harikulade Sergüzeştleri: Kasa Başında
  • Cingöz Recai'nin Harikulade Sergüzeştleri: Nazar Boncuğu         
  • Cingöz Recai'nin Harikulade Sergüzeştleri: Kanlıca Vakası         
  • Cingöz Recai'nin Harikulade Sergüzeştleri: Anadolu Kavağı'nda Bir Cinayet    
  • Cingöz Recai'nin Harikulade Sergüzeştleri: Elmaslar İçinde        
  • Cingöz Recai'nin Harikulade Sergüzeştleri: Kumaş Parçası         
  • Cingöz Recai'nin Harikulade Sergüzeştleri: Cingöz Kafeste         
  • Cingöz Recai'nin Harikulade Sergüzeştleri: Cingöz Tehlikede     
  • Cingöz Recai Kibar Serseri Dizisi: Aynalı Dolap  
  • Cingöz Recai Kibar Serseri Dizisi: Tütüncünün Ölümü    
  • Tilki Leman'ın Harikulade Maceraları: Bir Damla Kan ve Bir Haykırış  
  • Tilki Leman'ın Maceraları: Apartman Baskını       
  • Tilki Leman'ın Harikulade Maceraları: Kızıl Maskeli Kadın        
  • Tilki Leman'ın Harikulade Maceraları: Karakollara Doğru          
  • Cingöz Recai Kibar Serseri Dizisi: Son Muvaffakiyet      
  • Cingöz Recai Kibar Serseri Dizisi: Tatavla Cinayeti         
  • Cingöz Recai Kibar Serseri Dizisi: Cingöz'ün Akıbeti      
  • Hey Kahpe Dünya     
  • Şimşek          
  • Karım ve Metresim  
  • Zıpçıktılar
  • Canan
  • Cingöz Recai'nin Harikulade Sergüzeştleri: Yangın Yerinde        
  • Mahşer
  • Ben, Sen, O
  • Sözde Kızlar 
  • Bir Mekteplinin Hatıratı: Karanlıklar Kralı
  • Şarlok Holmes'e Karşı Cingöz Recai: Yerin Dibinde Sesler         
  • Şarlok Holmes'e Karşı Cingöz Recai: Gece Tuzağı
  • Şarlok Holmes'e Karşı Cingöz Recai: Ateşten Gözler       
  • Şarlok Holmes'e Karşı Cingöz Recai: Sekiz Adım Kala    
  • Şarlok Holmes'e Karşı Cingöz Recai: Al Kanlar İçinde     
  • Şarlok Holmes'e Karşı Cingöz Recai: Gece Kuşları          
  • Şarlok Holmes'e Karşı Cingöz Recai: İmdat          
  • Şarlok Holmes'e Karşı Cingöz Recai: Şeytanî Tuzak        
  • Şarlok Holmes'e Karşı Cingöz Recai: Sahte Şarlok
  • Şarlok Holmes'e Karşı Cingöz Recai: Domuz Sokağı Vakası       
  • Şarlok Holmes'e Karşı Cingöz Recai: Polis Tuzağı
  • Şarlok Holmes'e Karşı Cingöz Recai: Cingöz'ün Ziyafeti 
  • Cıva Necati'nin Harikulade Sergüzeştleri: Alevlerden Sonra        
  • Cingöz Recai Kibar Serseri Dizisi: Cingöz Geldi  
  • Cingöz Recai Kibar Serseri Dizisi: Esrarlı Köşk    
  • Cingöz Recai Kibar Serseri Dizisi: Karanlıkta Bir Işık     
  • Cingöz Recai Kibar Serseri Dizisi: Kadın Cinayeti
  • Cingöz Recai Kibar Serseri Dizisi: Düşman Şakası           
  • Polis Hafiyesi Kartal İhsan'ın Maceraları Dizisi: Baş Kesenler    
  • Polis Hafiyesi Kartal İhsan'ın Maceraları Dizisi: Kartal Pençesi  
  • Polis Hafiyesi Kartal İhsan'ın Maceraları Dizisi: Boğuk Ses        
  • Polis Hafiyesi Kartal İhsan'ın Maceraları Dizisi: Çocukları Çalan           
  • Polis Hafiyesi Kartal İhsan'ın Maceraları Dizisi: Kanlı Esrarkeşler         
  • Polis Hafiyesi Kartal İhsan'ın Maceraları Dizisi: Kâğıthane Faciası        
  • Polis Hafiyesi Kartal İhsan'ın Maceraları Dizisi: Tekinsiz Ev      
  • Polis Hafiyesi Kartal İhsan'ın Maceraları Dizisi: Yeraltındaki Ölü          
  • Polis Hafiyesi Kartal İhsan'ın Maceraları Dizisi: Kızıl Çeneli Baş          
  • Cingöz'ün Esrarı       
  • Zeyrek Cinayeti        
  • Biz İnsanlar   
  • Beyaz Cehennem      
  • Kral Faruk'un Elmasları Peşinde
  • Beklenen Nişanlı      
  • Fırtına Gecesi
  • İkimiz
  • Kanlı Günler 
  • Ateş   
  • Ben Casus Değilim
  • Matmazel Noraliya'nın Koltuğu      
  • Yalnızız         
  • Kucaktan Kucağa      
  • Rüya Gibi      
  • Deli Gönlüm 
  • Uçurumda Bir Genç Kız       
  • Korkuyorum
  • Arsen Lüpen İstanbul'da Cingöz Recai ile Birlikte ve Karşı Karşıya        
  • Sinema Delisi Kız    
  • Çalınan Gönül           
  • Cumbadan Rumbaya
  • Dizlerine Kapansam
  • Amerika'da Bir Türk Çocuğu: Büyük Seyahat Romanı      
  • Hep Senin İçin          
  • Sabahsız Geceler      
  • Bir Tereddüdün Romanı       
  • Fatih Harbiye
  • Attila

Peyami Safa Hikayeleri

  • Çocuklara Hikâyeler: Oduncunun Kızı       
  • Çocuklara Hikâyeler: İnsan mı Yılan mı?, İhtiyarın Esrarı
  • Çocuklara Hikâyeler: Mavi Sakallı Adam, Falcının Lambası       
  • Çocuklara Hikâyeler: Havaya Uçan At, Güvercinlerin Sarayı       
  • Çocuklara Hikâyeler: Paşa Kızı İle Köylü Çocuğu Hasan'ın Rüyası         
  • Çocuklara Hikâyeler: Cesur Gemici, Deniz Kızı
  • Cesur Çocuklar         
  • Galatasaraylı
  • Küçük Hikâyeler       
  • Bir Varmış Bir Yokmuş       
  • Hikâyeler
  • Gençliğimiz
  • İstanbul Hikâyeleri   
  • Siyah Beyaz Hikâyeler         
  • Süngülerin Gölgesinde         
  • Aşk Oyunları 
  • Yürü Yavrum Yürü   
  • Seni Seviyorum        
  • Ateş Böcekleri          
  • Uçurumda İnsanlar   
  • Resimli Billur Köşk Hikâyesi          
  • Bir Genç Kız Kalbinin Cürmü         
  • Çocuklara Hikâyeler: İki Öksüz Arkadaş    
  • Çocuklara Hikâyeler: Kuyuya Düşen Çocuk          
  • Çocuklara Hikâyeler: Korkunç Bir Akşam 
  • Çocuklara Hikâyeler: Küçük Hırsızlar 

Peyami Safa'nın Sinemaya Uyarlanan Eserleri Nelerdir?

  • Sabahsız Geceler: Kitap aynı isimle 1968 yılında filme uyarlanmıştır. Yönetmenliğini Ertem Göreç üstlenmiştir.
  • Cumbadan Rumbaya: Kitap, 1960 yılında filme uyarlanmıştır. Yönetmenliğini Turgut Demirağ üstlenmiştir. Cumbadan Rumbaya romanı, 2005 yılında televizyon dizisine de uyarlanmış ve TRT1’de yayımlanmıştır.
  • Yalnızız: Roman aynı isimle 1992 yılında filme uyarlanmıştır. Yönetmen ise Orhan Elmas’tır.
  • Fatih Harbiye: Roman birçok kez televizyon dizisine uyarlanmıştır. Diziye uyarlandığı yıllar: 1990, 2013
  • Canan: Kitap aynı isimle 2011 yılında televizyon dizisine uyarlanmıştır. Yönetmeni ise Bahadır İnce’dir.
  • Alnımın Kara Yazısı: Kitap aynı isimle 1968 yılında filme uyarlanmıştır. Filmin yönetmenliğini ise Ertem Göreç üstlenmiştir.
  • Selma ve Gölgesi: Kitap, Mehmet Güreli tarafından 2008 yılında “Gölge” adıyla filme uyarlanmıştır.
  • Dokuzuncu Hariciye Koğuşu: 1967 yılında aynı isimle filme uyarlanmıştır. Yönetmenliğini Nejat Saydam'ın üstlendiği filmde Hülya Koçyiğit ve Kartal Tibet başrol olarak karşımıza çıkmaktadır. Kitap 1985 yılında Salih Diriklik’in yönetmenliğinde televizyon dizisi olarak da yayımlanmıştır.
  • Cingöz Recai: Peyami Safa’nın “Cingöz Recai” serisi birden çok kez filme uyarlanmıştır. Filme uyarlandığı yıllar: 1954, 1969, 2017’dir.
  • Sözde Kızlar: Kitap, 1924 yılında Muhsin Ertuğrul'un senaryosunu yazması ve yönetmenliğini üstlenmesi ile sinemaya uyarlanmıştır. Sözde Kızlar, 1924 yılından sonra 1967 yılında Nejat Saydam’ın yönetmenliğinde 2. kez filme uyarlanmıştır. 1990 yılında ise Orhan Elmas’ın yönetmenliğinde 3. kez sinemaya uyarlanmıştır.

Kapat